Stacja Kolei Wąskotorowej

Stacja Kolei Wąskotorowej w Pyskowicach, położona w pobliżu Knurowa, to miejsce, gdzie historia śląskiego kolejnictwa spotyka się z pasją lokalnych entuzjastów. Przestrzeń dawnej stacji, niegdyś tętniąca życiem jako ważny węzeł przemysłowy, dziś stanowi unikalny skansen i muzeum, które przyciąga miłośników techniki, rodziny oraz wszystkich zainteresowanych dziedzictwem regionu. To tutaj można dosłownie dotknąć historii, podziwiając zachowane lokomotywy, wagony i infrastrukturę, która przez dekady kształtowała krajobraz przemysłowy Górnego Śląska.

Historia stacji i jej znaczenie dla regionu

Początki kolei w Pyskowicach sięgają końca XIX wieku, kiedy to 15 sierpnia 1879 roku otwarto linię kolejową z Toszka. Wkrótce potem, w 1880 roku, stacja uzyskała status węzłowej, stając się kluczowym punktem na mapie transportowej regionu. Dynamiczny rozwój przemysłu w okolicach Pyskowic wymusił rozbudowę infrastruktury – powstały nowe linie, bocznice oraz rozległe zaplecze techniczne, w tym wagonownia, lokomotywownia i magazyny. Szczególną rolę odegrała tu kolej piaskowa, która od 1913 roku obsługiwała okoliczne kopalnie, dostarczając piasek podsadzkowy niezbędny do eksploatacji złóż węgla.

Stacja Pyskowice była miejscem, gdzie krzyżowały się linie prowadzące do Gliwic, Zabrza, Strzelec Opolskich i Toszka. W latach 60. XX wieku, by lepiej zintegrować kolej z miastem, wybudowano dodatkową linię i stację „Pyskowice-Miasto”. W okresie międzywojennym rozbudowano infrastrukturę o kolejne budynki, warsztaty, obrotnicę dla parowozów oraz podziemne przejście dla pasażerów.

Skansen Taboru Kolejowego – serce atrakcji

Obecnie na terenie dawnej stacji funkcjonuje Skansen Taboru Kolejowego, będący jedną z największych prywatnych kolekcji taboru normalnotorowego w Polsce. Wśród eksponatów znajdują się historyczne lokomotywy, wagony osobowe i towarowe, a także unikalne pojazdy techniczne. Większość z nich oczekuje na renowację, ale już dziś zachwycają swoim autentycznym wyglądem i pozwalają poczuć atmosferę minionych dekad.

To miejsce jest także swoistym centrum spotkań byłych kolejarzy, pracowników kolei piaskowej i pasjonatów, którzy dzielą się swoją wiedzą i wspomnieniami z odwiedzającymi. Skansen nie jest typowym muzeum – to żywy organizm, w którym historia wciąż się tworzy, a każdy eksponat ma swoją niepowtarzalną opowieść.

Inicjatywy i działalność edukacyjna

Stacja Kolei Wąskotorowej w Pyskowicach to nie tylko ekspozycja zabytkowego taboru. Od 2015 roku działa tu również Kolej Aglomeracyjna i Muzealna GOP – projekt stworzony przez lokalnych pasjonatów, mający na celu archiwizację, ochronę i popularyzację dziedzictwa kolejowego regionu. Organizowane są tu wydarzenia kulturalne, specjalne przejazdy, imprezy tematyczne oraz wycieczki z przewodnikiem, skierowane zarówno do dzieci, jak i dorosłych.

W ramach działalności edukacyjnej prowadzone są lekcje muzealne, warsztaty oraz spotkania z byłymi kolejarzami. To wyjątkowa okazja, by poznać tajniki pracy na kolei, zobaczyć z bliska proces obsługi pociągów i dowiedzieć się, jak wyglądała codzienność na dawnej stacji.

Zwiedzanie i praktyczne informacje

Stacja Kolei Wąskotorowej w Pyskowicach znajduje się przy ul. Wojska Polskiego 19, 44-120 Pyskowice. Dojazd możliwy jest zarówno samochodem, jak i komunikacją publiczną – z Knurowa i Gliwic kursują autobusy oraz pociągi regionalne. Zwiedzanie skansenu odbywa się w wybrane dni, najczęściej w weekendy, a szczegółowy harmonogram dostępny jest na stronie internetowej stacji. Bilety wstępu można nabyć na miejscu lub zarezerwować wcześniej drogą mailową. Dla grup zorganizowanych przewidziano możliwość zamówienia oprowadzania z przewodnikiem oraz organizacji warsztatów tematycznych. Warto sprawdzić aktualne godziny otwarcia i dostępność atrakcji przed planowaną wizytą.

Unikalny klimat i przemysłowe dziedzictwo

Spacerując po terenie stacji, można poczuć niepowtarzalny klimat dawnych lat. Zarośnięte tory, monumentalne hale lokomotywowni i ciche wagony tworzą atmosferę nostalgii, ale również inspirują do refleksji nad przemysłową historią regionu. To miejsce, gdzie przeszłość spotyka się z teraźniejszością, a każdy detal – od tabliczek znamionowych po stare narzędzia – opowiada własną historię.

Stacja Pyskowice to także ważny punkt na Szlaku Zabytków Techniki i uczestnik corocznych Industriad – śląskiego święta dziedzictwa przemysłowego. Dzięki zaangażowaniu społeczników i byłych kolejarzy, miejsce to nieustannie się rozwija, przyciągając coraz większe rzesze turystów i miłośników kolei.

Podsumowanie

Stacja Kolei Wąskotorowej w Pyskowicach to prawdziwa perła na mapie turystyki industrialnej Śląska. Zgromadzone tu eksponaty, bogata historia oraz pasja osób zaangażowanych w ratowanie dziedzictwa kolejowego sprawiają, że każdy pobyt na stacji staje się wyjątkowym doświadczeniem. To miejsce, które pozwala nie tylko zobaczyć, ale i zrozumieć, jak wielką rolę odegrała kolej w rozwoju regionu. Wizyta tutaj to podróż w czasie – pełna ciekawostek, inspirujących opowieści i autentycznych emocji, które na długo pozostają w pamięci.